Metamorphosis da Jon Gesalagaren obra-multzo artistikoa bateratzen duen arkitektura kontzeptuala. Ez da gai bat, ez estilo bat, ezta kanpotik ezarritako narrazio bat ere. Bere lana gertatzen den eremua da: errealitatea hausten den tokia, sinbolikoa azalera igotzen den lekua, eta figura humana bere eraldaketaren gunu bilakatzen den unea.

​

Gesalagarentzat, errealitatea ez da inoiz egonkorra. Tentsiopeko mintz bat da: etengabe kolapsatzear, etengabe bere azpian beste geruza bat erakusteko prest. Bere irudiak ez dira ideia horren ilustrazioak; ideia hori bera gauzatzen dute. Pieza bakoitza detonazio txiki bat da: ikusgarriaren jarraitutasunean egindako haustura bat, ikuslea materia eta esanahiaren artean, gorputzaren eta hura gainditzen duen zerbaiten artean kokatzera behartzen duena.

​

Horregatik ageri da gizakiaren figura bere lanean esekita, zaurituta, transfiguratuta, disolbatuta edo berreraikita. Ez da hautu estetikoa. Kontzientzia formak kentzeko prozesua dela onartzea da, ez metatzekoa. Gorputza ez da identitatearen edukiontzia; identitatea hausten eta berrantolatzen den azalera da. Gesalagaren irudietan, gorputza aztarnategi geologiko bihurtzen da: presioz, higaduraz, erupzioz, sedimentazioz markatutako lurralde bat. Haustura horietatik sortzen da sinbolikoa.

​

Marko honetan, Metamorphosis ez da aldaketa. Ikusgarria bere burua edukitzeari uzten dion eta bere ezegonkortasuna agerian uzten duen unea da. Atalase-egoera bat. Liminaltasun-eremu bat. Ezaguna arrotz bilakatzen den eta arrotza intimo bihurtzen den puntu bat. Gesalagaren lana puntu horretan kokatzen da: errealitatea dardarka hasten den unean.

​

Bere praktikak iturri askotatik edaten du: erritutik, ikonografia katolikoaren berrirakurketatik ikuspegi laiko garaikide batetik, sinbolismo alkimikotik, disoluzio psikikotik, transzendentzia sentsorialetik eta Mendebaldeko figurazioaren tradizio luze-zabaletik. Ez formak maileguan hartzeko, ordea. Tradizio horien funtzio sakonena berreskuratzeko baizik: gizakia gainditzen duenarekin topo egiteko ahalmena, gizakia ukatu gabe. Bere irudiek ez dute sakratua imitatzen; mundu desengainatu batean sakratua berriz hautemangarri bilakatzen den baldintzak berreraikitzen dituzte.

Horregatik dabil bere hizkera bisualak bi muturren artean: biszerala eta etereoa, gorputzetsua eta arketipikoa, intimoa eta monumentala. Ez zaio interesatzen edertasuna harmonia gisa, baizik eta intentsitatea gisa: forma kontzientzia-egoera sakonago baterako ibilgailu bihurtzen den puntu zehatz hori.

​

Baptême, Apocryphe, CLAY eta Metamorphosis egitura zabalagoaren barruan garatzen ari diren lanetan zehar, bere obra hiru maila elkarren artean lotutan aktibatzen da:

​

1  Presiopeko materia
Gorputza —edo bere analogia eskultorikoa edo sinbolikoa— haustura, pitzadura edo disoluzio prozesuan agertzen da. Materiak berak adierazkortasuna hartzen du.

​

2  Sinbolikoaren agerpena
Haustura horietatik beste zerbait agertzen da: keinu bat, argi bat, presentzia bat, aura bat. Ez interpretazio bat, baizik eta fenomeno bat.

​

3  Kontzientziaren hedapena
Ikusleari ez zaio eskatzen deszifratzeko; igarotzeko baizik. Irudiak esperientzia-gailu dira —atalaseak— non pertzepzio-era bat amaitzen den eta beste bat hasten den.

​

​

Gesalagaren praktika trantsizio horien kartografia bat da. Irudiek ez dute egia erakustea bilatzen; egia sumatzeko baldintzak sortzen dituzte. Ez diote ikusleari esaten zer ikusi; pertzepzioa desegonkortzen dute ikusteko ekintza berriro hasi dadin.

​

METAMORPHOSIS, marko gisa, ondoko printzipioak artikulatzen ditu:

​

– Errealitatea ez da azalera finko bat, tentsio-eremu bat baizik.
– Sinbolikoa ez da ideia bat, agerpena baizik.
– Gorputza ez da identitatea, prozesua da.
– Haustura ez da suntsiketa, errebelazioa baizik.
– Artea ez da ordezkapena, transformazioa da.

​

Hau da Gesalagaren obra osoa kohesionatzen duen ardatza. Ez muga gisa, baizik eta erakarpen-zentro gisa. Serie bakoitzari autonomia mantentzea ahalbidetzen dio, baina aldi berean esanahi-egitura handiago batean txertatuz. Jarraikortasuna ematen du, uniformetasuna inposatu gabe. Bere lana lerro historiko baten barruan kokatzen du —erritua, transzendentzia, fenomenologia, hausturaren estetika— eta hala ere guztiz garaikide, digital eta esperimentala da.

Zentzu honetan, METAMORPHOSIS ez da soilik marko kuratorial bat; asmo artistikoaren adierazpen bat ere bada: irudiak sortzeko konpromisoa, atalaseak irekitzen dituztenak, arrunta hausten dutenak, esperientzia humanoaren dimentsio sinbolikoa aktibatzen dutenak eta ikuslea pertzepzio-egoera goratu batera eramaten dutenak.

​

Hau da Jon Gesalagaren lanaren muina:
errealitatea transfigurazio-egintza bihurtzea.